Những năm đầu

Tên khai sinh của River là River Jude Bottom. Cả ông và bà Bottom đã quyết định đặt tên cho cậu con trai đầu lòng của họ cái tên River, dựa theo the River of Life (dòng sông của sự sống) trong cuốn tiểu thuyết Siddhartha của Hermann Hesse và tên đệm Jude trong bài hát Hey Jude của nhóm The Beatles. River Jude Bottom được sinh ra tại Metolius, Oregon. Mẹ của anh là bà Arlyn Dunetz (sau này gọi là Heart Phoenix), một phụ nữ mang hai dòng máu Hungary và Nga. Cha của River là ông John Lee Bottom, mang hai dòng máu Ireland và Tây Ban Nha. Cả hai vợ chồng đều là thành viên của tổ chức tôn giáo Children of God, và họ làm nhiệm vụ truyền giáo cho tổ chức này tại khắp các vùng Nam Mỹ. Họ còn có thêm bốn người con nữa: Rain, Joaquin (Leaf), Liberty và Summer.

Theo nguồn tin của tờ tạp chí Details vào tháng 11 năm 1991, River đã nói rằng anh bị lạm dụng tình dục ở tuổi lên 4 tại giáo phái này. Nhưng sau đó, River lại tuyên bố đấy chỉ là lời nói đùa. Tuy nhiên, tiếp tục sau đó, trong một lần phỏng vấn khác, River đã thực sự tức giận khi được hỏi về tổ chức này: "Họ thật đáng kinh tởm... Họ hủy hoại cuộc sống của người khác"[cần dẫn nguồn]. Sau khi gia đình Bottom rời bỏ tổ chức và trở về Mỹ vào năm 1977, họ đổi họ Bottom thành Phoenix, với ngụ ý hướng về một cuộc sống mới.

River đã trải qua thời gian tuổi thơ trong đói nghèo và cuộc sống du mục. Ở tuổi lên 5, cùng với cô em gái Rain, River chơi nhạc trên đường phố để nuôi gia đình.

Sự nghiệp

Cả năm anh em nhà Phoenix đều được bố mẹ khuyến khích đi theo con đường nghệ thuật. Cậu em trai thứ ba trong gia đình, Joaquin Phoenix, sau này cũng trở thành một diễn viên Mỹ nổi tiếng.

River Phoenix tham gia vào một bộ phim truyền hình năm 1982 có tựa Seven Brides for Seven Brothers[cần dẫn nguồn]. Sau đó, cậu bé có vai chính điện ảnh đầu tiên trong phim Explores năm 1985 cùng với Ethan Hawke. Năm sau, River tham gia vào bộ phim kinh điển thể loại coming-of-age Stand By Me (1986) của đạo diễn Rob Reiner, dựa theo truyện của Stephen King. Đây chính là bộ phim đã đưa tên tuổi của River Phoenix lên hàng ngũ ngôi sao thiếu niên. Cùng năm, River tham gia vào phim The Mosquito Coast (1986) của Peter Weir bên cạnh hai ngôi sao Harrison Ford và Helen Mirren. Vai diễn Charlie Fox của River trong bộ phim này đã gây cảm hứng cho nhạc sĩ nổi tiếng người Brasil, Milton Nascimento, viết nên ca khúc River Phoenix: A Letter To A Young Actor vào năm 1989. Một loạt phim sau đó: A Night in the Life of Jimmy Reardon (1988), Little Nikita (1988) bên cạnh Sidney Poitier; và được đề cử vào năm 1989, lúc River mới 18 tuổi, cho hạng mục Nam diễn viên phụ Xuất sắc nhất tại giải Oscar và giải Quả Cầu Vàng, cũng như đoạt được giải thưởng danh dự của National Board of Review cho vai diễn Danny Pope trong bộ phim Running On Empty (1988) của đạo diễn Sidney Lumet. Đến năm 1989, River đóng vai nhân vật Indiana Jones thời niên thiếu trong phần ba của loạt phim: Indiana Jones and the Last Crusade (1989).

Bước ngoặt đánh dấu sự trưởng thành trong sự nghiệp của River Phoenix là vai diễn Mike Waters trong bộ phim của đạo diễn Gus Van Sant: My Own Private Idaho (1991)- Cúp Volpi vàng cho giải Nam diễn viên Chính Xuất sắc nhất tại Liên hoan phim Venezia, cũng như giải của National Society of Film Critics.

Sau danh tiếng của My Own Private Idaho, River Phoenix trở thành một trong những diễn viên trẻ được hâm mộ nhất và có mức cat-sê hàng đầu tại Mỹ. River còn là một trong 10 diễn viên Mỹ nổi tiếng nhất tại Nhật Bản lúc bấy giờ.

Năm 1992, River lại có dịp hợp tác lần nữa với Sidney Poitier và Robert Redford trong một "blockbuster" có tựa Sneakers. Sau một vài phim nữa, River Phoenix đảm nhận vai chính trong bộ phim về nhạc đồng quê của đạo diễn Peter Bogdanovich, The Thing Called Love (1993) đóng chung với Samantha Mathis. Đây cũng là bộ phim hoàn chỉnh cuối cùng của River Phoenix.

Sau cái chết của anh vào năm 1993, bộ phim cuối cùng được ra mắt khán giả là Silent Tongue (1994), dù The Thing Called Love (1993) mới là phim đóng máy cuối cùng của River Phoenix. Ngoài ra, River đang tham gia vào một dự án phim có tên Dark Blood của đạo diễn George Sluizer. Chỉ còn khoảng 11 ngày nữa là bộ phim đóng máy, chuyển sang phần hậu kỳ thì cái chết đột ngột của River đã khiến cho bộ phim không bao giờ có thể hoàn thành.

River Phoenix chính là lựa chọn đầu tiên cho nhân vật Jim Carrol, cậu thiếu niên nghiện ngập trong The Basketball Diaries (1995). Sau khi anh chết, chàng diễn viên trẻ Leonardo DiCaprio được thay thế và bộ phim đã gây ra rất nhiều sự tranh cãi. Ngoài ra, nhân vật Lestat trong bộ phim kinh điển về ma cà rồng Interview With the Vampire (1994) được nhà văn Anne Rice viết dựa trên nguồn cảm hứng về River Phoenix. Tuy nhiên, sau đó, nhà sản xuất của bộ phim lại muốn Tom Cruise thể hiện vai diễn này, và vì thế, đạo diễn của bộ phim đành để cho River đóng vai người phỏng vấn, Daniel Malloy. Và sự không may sau đó đã được thay thế kịp thời bằng anh bạn diễn viên Christian Slater.

Tuy nhiên, vào những năm tháng cuối đời, River tỏ ra ít để tâm vào nghiệp diễn của mình. Anh đang dồn sức cho các dự án âm nhạc với ban nhạc riêng Aleka's Attic, cũng như một vài bài hát hợp tác với những người bạn như Flea, John Frusciante của nhóm nhạc Red Hot Chili Peppers và Micheal Stipe của ban nhạc R.E.M. Âm nhạc là niềm đam mê lớn nhất trong cuộc đời của River Phoenix, bắt đầu từ những năm tháng sống du mục bên cây đàn thùng guitar của anh.

Một huyền thoại

Cho đến ngày nay, River Phoenix vẫn là một trong những diễn viên thuộc thế hệ X nổi tiếng nhất tại Mỹ, và vẫn có rất nhiều người đi theo con đường tự nguyện trở thành người ăn chay giống River. Có một điều chắc chắn: cuộc đời và cái chết của anh vẫn còn ám ảnh mọi người.

Vào năm lên 5, trong một lần theo đoàn ngư dân ra khơi đánh cá, chứng kiến những người bạn lớn tốt bụng của bố mẹ đánh bắt, xẻ thịt đàn cá, cậu bé River đã quyết định việc giết thịt động vật đó sẽ không còn là một phần trong cuộc sống của mình. Cùng với cậu em trai Joaquin, River đã thuyết phục cả gia đình cùng trở thành những người ăn chay trường. Và trong suốt phần còn lại của cuộc đời, River đã trở thành một người ăn chay trường xuất sắc, luôn quan tâm sâu sắc đến các vấn đề về quyền lợi động vật và môi trường. River Phoenix là một nhà hoạt động bảo vệ môi trường thiếu niên nổi tiếng, và là người xướng ngôn của Hiệp hội PETA. Thêm vào đó, River cũng luôn từ chối tham gia vào những bộ phim có sử dụng công cụ, trang phục làm từ lông và da động vật, cũng như những sản phẩm đã thử nghiệm trên động vật.

Anh đã mua lại nhiều vùng rừng mưa nhiệt đới quanh quần đảo Costa Rica với mục đích bảo tồn.

Con người đích thực của River Phoenix cũng là một câu chuyện còn đang được khám phá. Bởi trong con người ấy luôn tồn tại những mặt cá tính hết sức khác nhau. Một mặt, River nổi tiếng là một chàng trai trẻ nhân ái, trong sáng và nhạy cảm. Mặt khác, River lại chán ghét cuộc sống với những áp lực từ sự nổi tiếng của bản thân. Và không khó cho người hâm mộ khi chứng kiến sự thay đổi hết sức đáng lo ngại theo năm tháng của River Phoenix: từ một cậu bé thanh lịch, đáng yêu, ăn nói sắc sảo và lưu loát... trở thành một chàng trai trẻ ủ rũ, ăn mặc luộm thuộm, và kì lạ thay, ăn nói không còn được lưu loát như trước...

Sự nhạy cảm của River cũng được xem là một giả thiết cho nguyên nhân của thảm kịch này. Một câu chuyện về tính nhạy cảm của anh được kể rằng, trong một lần ăn trưa tại một nhà hàng, khi thấy cô bạn gái Martha Plimton gọi món cua lột, River đã bỏ ra ngoài và khóc vì thất vọng. River cũng đã từng nói "Thỉnh thoảng, tôi ước gì mình không quá tỉnh táo như tôi bây giờ".

Sự ra đi của River Phoenix được xem là một trong những sự kiện bi thảm và gây sốc nhất trong lịch sử của ngành công nghiệp giải trí.

Với nhiều điều khó lý giải cũng như tính nặng nề của sự kiện, cho đến nay, bạn bè, gia đình cũng như các fan của River Phoenix vẫn giữ sự im lặng mỗi khi nói về chàng diễn viên này.

Ngày 31 tháng 10 năm 1993

Vào buổi tối ngày 30 tháng mười, 1993, River cùng với người yêu lúc bấy giờ, nữ diễn viên Samantha Mathis, cùng hai người em Rain và Joaquin bước vào câu lạc bộ The Viper Room nổi tiếng trên Đại lộ Sunset, Hollywood để chơi nhạc, và gặp mặt một số bạn bè của mình như ban nhạc Red Hot Chili Peppers, diễn viên Johnny Depp... Một vài phút sau khi bị từ chối được lên sân khấu chơi nhạc, River đã bỏ đi và sử dụng một lượng lớn các chất ma túy tổng hợp gồm heroin và cocaine. Mọi người đã tường thuật lại rằng River trở về bàn và nói rằng mình không thể thở được... Mọi người vội đưa anh ra ngoài, và ngay lập tức, River ngã gục trước cửa câu lạc bộ. Tất cả những người nổi tiếng lẫn các tay săn ảnh có mặt xung quanh vào thời điểm đấy đều lúng túng và hoảng hốt. Sau cùng, Joaquin Phoenix vội cầu cứu 911 (cuộc điện thoại này sau đó đã được truyền đi trên khắp các phương tiện truyền thông của Mỹ). River Phoenix được đưa đến trung tâm y tế Cedars-Sinai, nhưng mọi nỗ lực cứu sống anh đều quá trễ. Cái chết của anh được thông báo vào lúc 1:51 AM giờ PST, ngày 31 tháng 10 năm 1993. Chủ của câu lạc bộ, và cũng là bạn của River, Johnny Depp, đã cho đóng cửa câu lạc bộ The Viper Room vào ngày 31/10 hàng năm để tưởng nhớ River Phoenix.